• مجتبی میری و علی جهانی‌فرد

این پژوهش بر آن است تا به تحلیل روش نویسنده‌ی کتاب «منتخب الأثر فی الإمام الثانی‌عشر» در بررسی سندی و فهم محتوایی روایت‌های مهدویت بپردازد، ویژگی‌هایی چون «توجه به نسخه‌بدل»، «رفع ضعف از رجال سند»، «ریشه‌ی تصحیف و تحریف در روایات و روش تصحیح آن»، «رفع ضعف سند با تکیه بر اسناد دیگر»، «تأیید سند با ارجاع به نسخه‌ی اصلی»، «آوردن یک روایت با طرق و اسناد مختلف»، «توجه به تواتر در اعتبار محتوای احادیث» و …

• خدامراد سلیمیان
  دانشیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

این پژوهش بر آن است که کتاب «منتخب الأثر فی الإمام الثانی‌عشر»، با بررسی و تحلیل ۱۳۰۱ روایت برگرفته از حدود ۳۰۰ کتاب سنی و شیعی، به دلیل فراگیری نقل روایات و انجام چینشی نو بر آنها و نیز داشتن تحلیل‌هایی مناسب، نقش برجسته‌ای در مهدویت‌نگاری پس از خود داشته است.

• جواد جعفری
  رییس پیشین حوزه‌ی علمیه‌ی زنجان

روایت‌های «خلفاء اثنی‌عشر» (پذیرفته‌شده از سوی سنیان و شیعیان) یکی از بسترهای اثبات امامت امام دوازدهم شیعیان هستند. این پژوهش، نادرستی ادعای احمد کاتب درباره‌ی تضعیف کتاب سلیم بن قیس هلالی از سوی شیخ مفید را نشان داده و بر آن است که وجود روایت‌های خلفاء اثنی‌عشر در منابع اصیل اهل سنت با جعل آنها از سوی شیعیان ناهمسان بوده و اصالت آنها در انتساب به پیامبر اسلام را گویاست و ضعف سند نیز ندارد.  

• جواد جعفری
  رییس پیشین حوزه‌ی علمیه‌ی زنجان

روایت‌های «خلفاء اثنی‌عشر» (پذیرفته‌شده از سوی سنیان و شیعیان) یکی از بسترهای اثبات امامت امام دوازدهم شیعیان هستند. در این پژوهش، به ادعای احمد کاتب درباره‌ی ساخته‌شدن این روایت‌ها در قرن چهارم هجری پاسخ داده شده است. یکی از نکات یادشده در این پژوهش، نسبت اختلاف شیعیان پس از وفات امام حسن عسکری با اصالت تاریخی روایت‌های دوازده امام است.

• سید حسن قریشی کرین
  استادیار تاریخ دانشگاه پیام نور قم

در زمان سخت‌گیری حکومت عباسی بر امام هادی در سامراء، یاران وی در قم در گسترش مذهب تشیع نقش‌آفرین بودند. در بررسی جایگاه ایشان، دیدار احمد بن اسحاق قمی با امام دوازدهم در زمان حیات امام عسکری و نیز کسب اجازه‌اش از امام دوازدهم برای سفر حج و پیش‌بینی درست امام از وفاتش و همچنین، نگارش کتاب «الغیبة و الحیرة» از سوی عبدالله بن جعفر حمیری قمی، مؤلفه‌هایی گویا بر اصالت تاریخی انتساب امامت، غیبت و مهدویت امام دوازدهم به امامان یازده‌گانه‌ی شیعیان هستند.

• محمد معرفت
  استادیار دانشکده‌ی الاهیات و معارف اسلامی
  دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال

شناخت منابع مکتوب کتاب‌های اصلی باورداشت مهدویت شیعی چون «الغیبة» (نوشته‌ی شیخ نعمانی)، «کمال الدین و تمام النعمة فی إثبات الغیبة و کشف الحیرة» (نوشته‌ی شیخ صدوق) و «الغیبة» (نوشته‌ی شیخ طوسی)، به‌ویژه منابع نگاشته‌شده‌ی پیش از آغاز غیبت امام دوازدهم شیعیان، اصالت تاریخی آن باورداشت در انتسابش به امامان یازده‌گانه‌ی مذهب تشیع را گویاست. این مقاله چنین نگاهی به کتاب شیخ طوسی دارد.

• سید مقداد نبوی رضوی و سیده مریم امامی شوشتری
  اعضای هیئت علمی مؤسسه‌ی مطالعات شیعی سامراء

نشان‌دادن شواهدی از آثار نگاشته‌شده در دوره‌ی حضور امامان یازده‌گانه درباره‌ی امامت، غیبت و مهدویت امام دوازدهم شیعیان مؤلفه‌ای مهم در شناخت اصالت تاریخی این باورداشت در انتسابش به پیشوایان مذهب تشیع است. این پژوهش به بررسی جایگاه کتاب «بصائر الدرجات فی فضائل آل محمد» (نگاشته‌ی محمد بن حسن صفار قمی: از یاران امام حسن عسکری) در این باره پرداخته است.

• حمید باقری
  استادیار دانشکده‌ی الاهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران

علی بن محمد کلینی رازی مشهور به «عَلّان کلینی» دایی محمد بن یعقوب کلینی (نویسنده‌ی کتاب «کافی») است. او از محدثان دوره‌ی غیبت صغری بود و درباره‌ی امامت و مهدویت امام دوازدهم کتابی با نام «أخبار القائم» نگاشت. این پژوهش به تحلیل چگونگی بهره‌مندی نویسنده‌ی کتاب «کافی» از کتاب «أخبار القائم» پرداخته است. نگاه به آنچه در این پژوهش آمده، در تبیین چگونگی نگارش کتاب‌های مهدویت در ابتدای دوران غیبت و اتصال آنها به دوره‌ی حضور امامان یازده‌گانه‌ی شیعیان و در نتیجه بررسی اصالت تاریخی انتساب باورداشت مهدویت امام دوازدهم به ایشان کارگشاست.